Synopsis

“Mensen zijn extreem hierbinnen, onvoorspelbaar, angstig, gewelddadig. Je moet zo alert zijn altijd. Ik zie alles, hoor alles, ruik alles; je moet ín het hoofd zitten van die jongens. Wat denkt ‘ie, wat ziet ‘ie? Praten, contact maken, vertrouwen winnen, ook voor mijn eigen veiligheid. Ik observeer hen, maar zij letten ook op mij, misschien nog wel meer”, vertelt een gevangenisbewaarder in de documentaire ‘Bewaarders’ van Marc Schmidt (‘De Regels van Matthijs’, 2012). Schmidt kreeg de unieke kans om het dagelijkse werk van bewaarders in de splinternieuwe, hypermoderne gevangenis in Zaanstad, de grootste en modernste gevangenis van Nederland, vanaf het allereerste begin van dichtbij te volgen.

Het nieuwe beleid van Justitieel Complex Zaanstad is erop gericht om de gedetineerden met behulp van digitale technieken en een nieuw ‘bejegeningsbeleid’ tot meer zelfredzaamheid te bewegen. Meer eigen verantwoordelijkheid moet hen beter voorbereiden op hun terugkeer naar de burgermaatschappij. Met intense observaties van confrontaties tussen bewaarders en gevangenen zien we de gevangenisbewaarders van afdeling Noord gestalte geven aan het nieuwe beleid. Zijn hun “boeven” wel in staat tot zoveel zelfstandigheid? Is het mogelijk voor het personeel alles in goede banen te leiden? Helemaal sinds het aantal gedetineerden met afwijkend gedrag en psychische stoornissen de laatste jaren toeneemt. Hoe gaan de bewaarders om met de manipulatie, agressie en hulpbehoevendheid van deze mensen? In hoeverre zijn bewaarders zelf gevangenen van het nieuwe systeem geworden?

Meer dan een jaar lang filmde Marc Schmidt het leven op afdeling Noord van Justitieel Complex Zaanstad om te ontdekken dat gevangenisbewaarders soms moeilijk overeind blijven in de claustrofobie van de dagelijkse omgang met gevangenen. ‘Bewaarders’ zet daarmee aan tot nadenken over hoe wij als samenleving met gedetineerden én hun bewaarders om willen gaan.

Item Eenvandaag: